Współczesne budownictwo jednorodzinne różni się znacząco od tego, jak wyglądało ono jeszcze kilkadziesiąt lat temu. Dawniej główny priorytet stanowiło jak najtańsze postawienie domu. Obecnie, choć cena samej budowy również nie jest bez znaczenia, stawia się dużo większy nacisk na ekologiczność eksploatacji domku. Ekologiczność w większości punktów zbiega się również z ograniczeniem kosztów eksploatacyjnych, to współczesne rozwiązania energetyczne.
W jaki sposób sprawić, aby koszty eksploatacji domu były jak najmniejsze?
Większość kosztów eksploatacji domu jednorodzinnego (przynajmniej jeśli idzie o koszty stałe) skupia się w ogólnym pojęciu zużycia energii. Energia zużywana może być oczywiście w wieloraki sposób i nie dotyczy tylko i wyłącznie energii elektrycznej. Każdy rodzaj energii, a w tym i energia cieplna to coraz większy koszt w naszym budżecie.
Kiedyś mniej się tym przejmować, ponieważ standardowo w każdym domku jednorodzinnym planowano zainstalować kocioł opałowy na węgiel lub drewno. Rzeczywistość szybko zweryfikowała te zamierzenia. Osiedla domków jednorodzinnych to najbardziej zanieczyszczone smogiem w zimie miejsca. Zarówno drewno, jak i węgiel wytwarzają dużo pyłów i benzopirenu. Zmiana metody ogrzewania z opałowej na gazową co prawda rozwiązuje problem smogu, ale w szerszym kontekście ochrony środowiska niewiele zmienia. Gaz podobnie jak inne paliwa to duży emiter CO2, który jest silnym gazem cieplarnianym. Jeśli chcemy zredukować emisję CO2, musimy kierować się w kierunku źródeł energii odnawialnych.
Jakie odnawialne źródła energii wchodzą w grę?
Współczesna nauka pracuje nad wieloma technologiami, które mają za zadanie umożliwić pobieranie energii ze źródeł odnawialnych, ale tylko niektóre są na tyle wydajne obecnie, aby było opłacalne instalowanie ich w małych instalacjach w domach konsumenckich. Do takich zaliczyć należy rekuperatory, pompy ciepła, fotowoltaikę oraz siłownie wiatrowe.
Rekuperacja i pompy ciepła
Rekuperacja i pompy ciepła są opisywane razem, ponieważ rekuperacja i pompy ciepła działają na podobnej zasadzie fizycznej. Rekuperator pobiera energię cieplną od powietrza, które systemem wentylacyjnym opuszcza dom i przekazuje to ciepło powietrzu, które do domu się dostaje. Dzieje się tak dzięki zastosowaniu wymuszonego obiegu powietrza i raz zainstalowaniu wydajnych wymienników ciepła. Skutkiem takiej pracy jest mniejsza utrata energii cieplnej, która przekłada się jednoznacznie na mniejszą konieczność dogrzewania mieszkania.
Pompy ciepła pracują na podobnej zasadzie, z tą różnicą, że energia pobierana jest z warstw gruntu, które mają w zimie np. kilkanaście stopni. Taka temperatura wystarcza do tego, aby wstępnie podgrzać do wspomnianych kilkunastu stopni wodę w domowym układzie grzewczym. Pompy ciepła sprawiają więc, że do pewnej temperatury ogrzewanie z użyciem energii np. elektrycznej nie jest potrzebne.
Energia słoneczna
Energia słoneczna jest obecnie najbardziej popularną energią odnawialną, jaką instaluje się w domach, a raczej na ich dachach. Panele fotowoltaiczne pozwalają na produkowanie energii elektrycznej z promieniowania słonecznego i zużywanie tej energii w gospodarstwie domowym. Efektywne używanie takiego źródła nie byłby jednak możliwe, gdyby nie instalacje typu “on grid”.
“On Grid” w wolnym tłumaczeniu oznacza w sieci energetycznej. Nasza instalacja nie musi posiadać wówczas drogich i podważających w wielu wypadkach sens budowania siłowni słonecznej baterii. Jesteśmy razem z naszymi panelami podłączeni do ogólnokrajowej sieci energetycznej. Jest to potrzebne, ponieważ nasze panele niestety charakteryzują się niestabilną produkcją energii. Panele produkują zdecydowanie najwięcej mocy latem, w godzinach południowych i około południowych. W zimne miesiące oraz nocą mamy zatem niedobory mocy, a latem i w dzień spore nadwyżki.
Instalacja “on grid” pozwala nam nadwyżki oddawać do ogólnej sieci energetycznej, a w zamian możemy niemal za darmo pobierać prąd wtedy, kiedy własnej energii mamy za mało. Dzięki temu możemy np. w zimie stosować ogrzewanie elektryczne, korzystając z nadwyżek wytworzonych latem.
Energia odnawialna a projekt
Rekuperacja i pompy ciepła czy panele fotowoltaiczne, wszystkie one muszą być indywidualnie zaprojektowane do potrzeb naszego gospodarstwa domowego. Zbyt duża instalacja solarna nie będzie się zwracać, natomiast zbyt mało wydajne rekuperatory i pompy ciepła w niezbyt zauważalny sposób spełnią swoje zadanie. Jak wspomniano, najważniejsze jest niepopełnienie błędów w fazie projektowej, jest na to kilka przykładów. Warto przytoczyć jeden z nich. Mając instalację fotowoltaiczną, jesteśmy prosumentem. W teorii nie możemy czerpać korzyści z produkowanej energii, tylko odbierać za darmo nadwyżkę z sieci ogólnej w stosunku 1/0,8. Oznacza to tyle, że jeśli oddamy do sieci duo więcej energii, niż z niej pobierzemy, to nikt nam za nią nie zapłaci. Koszty dużej instalacji jednak poniesiemy, a sama instalacja będzie się spłacać bardzo powoli. Zbyt mała instalacja również nie obiecuje spodziewanego zwrotu inwestycji.
